Published on Ekim 15th, 2020

İletişimde son teknoloji kazıklama yolları

Cep telefonu, evde internet, mobil internet derken zaten iletişim sektörünün zorlu dehlizlerine girmiş tüketiciyi ileri metodlarla bir güzel soyan iletişim şirketlerimiz var.

Pandemi nedeniyle oluşan uzaktan eğitim ihtiyacı ve bazı kesimlerin evden çalışmaya başlaması, ağ iletişimi ihtiyacını hayatımızda daha da merkezi bir noktaya taşıdı. Gelirimizin ciddi bir kısmı, hemen her hanede bulunan sabit Internet ve mobil aboneliklerine gidiyor. Elzem sabit giderler olan elektrik, su ve gaz ile rekabet edecek seviyede ödemeyi iletişim hizmetlerine yapıyoruz. Bu alan, Türkiye’de aboneler için bir mayın tarlası. Hepimizin yaşadığı ve düzeltmek için hiçbir önlem alınmayan sakatlıklardan en önde gidenleri derledik.

Çok hızlı satarlar ama ‘ayrılıyorum’ dediğinizde yolunuz uzun

Herhangi bir nedenle aldığınız hizmeti sonlandırmak istediğinizde başlangıçta gösterilen kolaylıkların hiçbirinin gösterilmediğini görürsünüz. Hizmeti başlatmak için fiilen uğramanıza gerek yoktur, ancak bitirmek için muhakkak bir işlem merkezine uğramanız gerekir. İmza gereken başlatma talepleri bir sözlü onayınızla işleme konur. Ancak tüm sözleşme şartlarını yerine getirseniz bile uzaktan bildiriminizle aboneliğinizi sonlandıramazsınız. Aboneliği başlatmak, yeni hizmet eklemek kolay, sonlandırmak eziyetlidir. Bir reklam sloganı haline getirebiliriz bu durumu.

‘Bir Telefon Kadar Yakınınızdayız: Ama Sadece Başlarken.’

Mobil: Operatör değiştirmeyen kaybeder oyunu

Operatörünüze ödediğiniz faturayla yeni gelecek abonelere yapılan teklifleri karşılaştırdığınızda yıllardır sadık müşteri olmanız nedeniyle daha fazla ödemeniz gerektiğini görürsünüz. Garantili müşteri olduğunuz için size ödediğiniz rakam uygun görülmüştür. Sizden daha yeni aboneler kadar az ödemeyi takıntı haline getirmişseniz her yıl operatörünüzü değiştirmeniz ve üç dört yılda bir şimdiki operatörünüze yeni müşteri olarak dönmeniz gerekir. Numara taşınabilirliği sayesinde tek bir operatör tarafından ömür boyunca kafeste tutulmak kaderinden kurtulmuş olmak tabi ki büyük bir olanaktır. Operatörlerin birbirinden müşteri çalmak için başvurduğu bu anlamsız pazarlama döngüsünün neden kırılamadığını merak eder, ancak çözemezsiniz.

Buna da bir reklam sloganı bulalım: ‘Mobil Hizmette Sadakat Cezasız Kalmaz’

Şirketler limit aşımından limitsiz kazanç sağlıyor

Telekom operatörleri şebekelerini doğru planlamak için müşterilerin kullanımı ile ilgili belirsizliği azaltmak durumunda. Müşteri, belirli bir paketi seçtiğinde önceden belirlenmiş bir kullanım profilini benimsemekte. Burada savunulan ilke abonelerin ve onlara hizmet veren operatörün kullanım ve kapasite planlamasını doğru yapmasıdır.

Ancak Türkiye’deki gariplik belirttiğiniz sınırı aşınca başlar. Paketinizdeki GB kullanım tarifesini onlarca kat aşan aşım ücretleri ödemek zorunda bırakılırsınız. Operatör sanki pusuya yatmış sizin paketinizdeki sınırı aşmanızı beklemektedir.

Şimdilerde abonelere hediye olarak dağıtılan veri hizmetlerinin onda biri büyüklüğünde aşımlarda dahi faturanız hızla kabarmaya başlar. Kimi operatörlerde 50-60 liralık bir hizmet paketi içindeki veri+SMS+dakika içeriğinin minimal bir parçası olan 1 GB’lik kısım, veri aşımı haline gelirse örneğin 24 lira faturalanmakta. Eğer müşteri paketi bittiğinde kullanımının durdurulmasını isterse bu da ayrı bir özellik olarak bir mobil operatör tarafından 9 liraya satılmakta!

Faturalama yanlışları: Bunca hileye uygun yazılım da zor iş

Internette yer alan bazı şikayetler telekom operatörlerinin faturalama yazılımlarında olabilecek hata olasılığını da akla getiriyor. Sürekli değişen hizmet paketlerinin doğru mantıkla faturalama sistemlerine yansıtılması yazılımcılar için zor bir görev.

Alternatif bir korunma arıyorsanız, ancak telefonunuzu ayarlama konusunda ileri derecede bilginiz varsa veri kullanım limitinde durmak için gereken ayarlamaları telefonunuz üzerinde kendiniz yapabilir, kontrolsüz yazılım ve veri indirmeye dur diyebilirsiniz. Akıllı telefona yeni yeni alışmakta olan halkımız, özellikle belli bir yaşın üzerindekiler, otomatik olarak yüklenen video ve resim dosyaları, otomatik yazılım güncellemeleri gibi farkında olmadığı durumlar nedeniyle limit aşımlarıyla ve dolayısıyla kabarık faturalarla karşılaşmaya mahkum. Buraya da bir reklam sloganı iliştiriverelim: Aşan trafik büyük olur!

Pazarlama Sanatı

Şikayetlerin büyük bir kısmı için asıl kazanç pazarlamanın altın dokunuşlarıyla anlaşılmaz hale gelen teklif paketlerinden geliyor. Sabit Internet hizmetinde iki yıllık taahhüt verirseniz ilk birkaç ayda hizmeti ücretsiz kullanmak, ilk yıl farklı, ikinci yıl farklı ödemek gibi karmakarışık (ve kolay takip edilemez) tekliflerle abonenin karşısına çıkıyorlar. Reklam kampanyalarında bedava olan aylar, ilk teklif fiyatında birinci yıl ortalamasına yansıtılarak ikinci yıldan çok daha uygun bir rakamla müşteri karşısına çıkılabiliyor. Düzenleme yapmakla görevli otoriteler telekom operatörlerinin yoğun olarak kullandığı pazarlama hilelerine göz yumduğu için zaten operatör karşısında bilgi açısından adil olmayan bir konumda olan bireysel aboneler yanıltılmış oluyor. Bunun sloganı da şu olabilir: ‘Teklifimizle kafanız mı karıştı? Güzel!’

Size özel teklifler: ‘O paket ucuz, size göre değil!’

Hangi hizmet paketini kullanabileceğiniz konusunda çağrı merkezlerini aradığınızda karşınızdaki temsilci sistemden “size özel” tekliflere bakıp, şahsınıza uygun görülen teklifleri yapıyor. Sanki ticaret yapmıyor, kazı-kazan oynuyorsunuz operatörünüzle. Yan komşunuzun ya da eşinizin kullandığı elverişli paket bahtınıza çıkmayabiliyor.

Aynı şeyi perakendecilik sektörü yapıyor olsa girdiğiniz markette bazı rafların önünden sizi kovalayıp “kusura bakmayın siz ancak şu öbür raftaki ürünlerden satın alabilirsiniz” denilebilecekti. Bu derece bir esneklikten yararlanma hakkı bir ileri teknoloji hizmeti olan iletişim konusunda operatörlerimize sağlanmış durumda. Düzenlemeler yapmaktan sorumlu Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurulu’nun konuya müdahale etmeye bir niyeti olmadığı açıkça görülüyor. Çünkü serbest piyasa ekonomisinde müşteri ile operatörü arasına girilmez, aralarında hallederler. Operatör hatalıysa müşteri özgürce bir başkasını seçer.

Tüm operatörler yanlış yaparsa ne yapılabilir? Kısır döngüde bir operatörden diğerine dolaşır durursunuz. Bu konuda sloganımız da şöyle olsun: ‘Ucuzculuğun alemi yok, aldığınız aynı mal olsa da!’

Operatör Değiştirme Çilesi

Mobil operatörler arasındaki geçişler artık daha kolaylıkla yapılabiliyor. Telefonuza yardım almadan SIM kartı takmak gibi 21.yy yetenekleriniz varsa büyük bir kesinti yaşamadan ve numaranız aynı kalarak operatör değiştirebilirsiniz. Ancak Internet servis sağlayıcısı değiştirmek o kadar kolay olmuyor. Modeminiz aynı kalsa bile çoklukla fiziksel bir ziyaret ve yerinde ayarlama gerekiyor. Modemin de yeni sağlayıcı tarafından değiştirildiği durumlarda lojistik ve kurulum desteğinin söz verildiği hızda sağlanmaması uzun süreli kesintilere neden oluyor. Modem ya da kurulum ekibi beklemek gerekebiliyor.

“Her seferinde yeni modem” almanız gerekmiyor: Çünkü zaten firmalar sıklıkla modemi size kiralıyorlar. Hem de sözleşmeye sıkıştırdıkları bir iki cümleyle kirayı her ay ödeseniz de bir yıl için borçlanmanız gibi teknikler uygulayarak.

Sloganımızı yazalım: ‘Sorun bende değil sende: Bağlanma sorunun var!’

Çok mu zor!

Halkın ihtiyacı; fiyatı, içeriği ve hizmet seviyesi belli olan iletişim hizmetlerine süprizsiz erişim. Bugün pandemi sürecinde netleşen ihtiyaç, konunun kamusal yönünü açıklıkla ortaya koyuyor. Konuya düzen getirmekle yükümlü kurumların, halkın bu alandaki teknik ve ticari deneyimlerini anlamasını ve telekom şirketleri ile kullanıcılar arasında bir denge noktası olmasını beklemek mevcut iktidar düzeninde mümkün gözükmüyor.

(Solhaber)