Published on Ekim 7th, 2022
0Nobel Barış Ödülü’nün kazananları insan hakları savunucuları
2022 Nobel Barış Ödülü, Belarus’tan insan hakları savunucusu ve düşünce mahkumu Ales Bialiatski ve Rus insan hakları örgütü Memorial ile Ukraynalı insan hakları örgütü Center for Civil Liberties’e (Sivil Özgürlükler Merkezi) verildi.
Akademi, açıklamasında, “Nobel Barış Ödülü sahipleri kendi ülkelerindeki sivil toplumu temsil etmektedir. Uzun yıllar boyunca iktidarı eleştirme ve vatandaşların temel haklarını koruma hakkını desteklediler. Savaş suçlarını, insan hakları ihlallerini ve gücün kötüye kullanımını belgelemek için olağanüstü çaba sarf ettiler. Birlikte, sivil toplumun barış ve demokrasi için önemini ortaya koymaktadırlar” ifadelerini kullandı.
Hayatını barışa adadı
Nobel Komitesi, şu an hapiste olan Ales Bialiatski’nin Belarus’ta 1980’lerin ortasında gelişen demokrasi hareketini başlatanlardan biri olduğunu belirterek “Bialiatski, yaşamını ülkesinde demokrasi ve barışçıl gelişmeleri teşvik etmeye adadı” dedi.
Ales Bialiatski, Viesna İnsan Hakları Merkezi’nde yaptığı çalışmalarıyla tanınıyor. Bialiatski, Temmuz 2021’den beri vergi kaçakçılığı iddiasıyla hapiste. İnsan hakları savunucuları suçlamaların siyasi olduğunu düşünürken, Bialiatski’yi bir ‘düşünce mahkumu’ olarak tanımlıyor. 1996 yılında Bialiatski’nin Viesna’da siyasi tutuklulara karşı işkenceleri belgelediği, eylemler düzenlediği belirtildi.
Akademi, Ales Bialiatski için “Kişisel zorluklarına rağmen Bialiatski, Belarus’ta insan hakları ve demokrasi mücadelesinden bir an bile vazgeçmedi” ifadelerini kullandı.
Rusya Yüksek Mahkemesi kapattı
Rusya Yüksek Mahkemesi, 2021’in aralık ayı sonunda Rusya’nın en eski
ve en tanınan insan hakları gözlem kurumu Memorial’ın kapatılmasına
karar vermişti. Kapatılma kararına gerekçe olarak Memorial’ın defalarca
Rusya’nın yabancı ajan yasasını ihlal etmesi gösterilmişti. Sovyetler
Birliği döneminde nükleer fizikçi ve komünist rejim muhalifi Andrey
Sakharov tarafından kurulan Memorial, hem Rusya’da günümüzde işlenen
insan hakları ihlallerini raporluyor, hem de SSCB’nin ihlallerini araştırıyordu.
Savaş suçlarını kayda geçiriyordu
Nobel Komitesi, 2007’de Kiev’de kurulan Sivil Özgürlükler Merkezi’nin yıllar boyunca Ukrayna’da sivil toplumu güçlendirmek için bir duruş sergilediğini ve Ukrayna’nın tam anlamıyla bir demokrasi haline gelmesi için iktidarlara baskı yaptığını belirtti.
Komite, Rusya’nın Şubat 2022’de Ukrayna’yı işgal etmeye başlamasının ardından Sivil Özgürlükler Merkezi’nin Rus ordusunun savaş suçlarını kayda geçirmek için çalıştığını vurguladı. Sivil Özgürlükler Merkezi’nin uluslararası partnerleriyle birlikte suçlu tarafların suçlarından sorumlu tutulması için öncü rol sergilediğini ifade etti.
Ödül 10 milyon İsveç kronu
İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi tarafından verilen ve 10 milyon İsveç kronu değerinde olan ödül, dünyanın en prestijlilerinden kabul ediliyor. Bilim, edebiyat ve barış alanlarında verilen ödüller, dinamiti keşfederek büyük bir servet kazanan Alfred Nobel’in vasiyeti doğrultusunda verilmeye başlandı. Ödül 1901 yılından itibaren yaşanan iki dünya savaşının sebep olduğu kesintiler dışında her sene düzenli olarak veriliyor.
(Karınca)
Foto: Pixabay