HDP’den ‘Yoksulluk Raporu’: 20 milyon kişi açlık sınırının altında

HDP Ekonomi Komisyonu tarafından hazırlanan ‘Yoksulluk Raporu’na göre ülkede en az 20 milyon insan açlık sınırının altında yaşıyor. Bu rakam işten çıkarılanlarla birlikte 30 milyona yükseliyor.

Halkların Demokratik Partisi (HDP) Ekonomi Komisyonu üyeleri Necdet İpekyüz ve Erol Katırcıoğlu, hazırladıkları ‘Yoksulluk Raporu’nu Meclis’te düzenledikleri basın toplantısıyla açıkladı.

Pandeminin arkasındaki yoksulluğun görmezden gelindiğini belirten HDP İstanbul Milletvekili Erol Katırcıoğlu, şunları söyledi:

İktidara göre yoksulluk kalmamış. Türkiye’de açlık sınırı kavramı altında bir değerlendirme yaptığımızda, Türkiye’de çalışan nüfusun yüzde 60’ı asgari ücrete veya altında gelir alıyor. En azından 20 milyon insan aslında açlık sınırını altında yaşıyor. İşini kaybedenleri de eklediğimizde 30 milyon insan açlık sınırının altında yaşıyor.

Katırcıoğlu’nun açıkladığı rapora göre işsizlik rekor seviyede arttı, reel ücretler hızla erimeyi sürdürdü.

Alım gücü düşmüş, en temel ihtiyaçlar dahi karşılanamaz hale gelmiştir. Türkiye’de sigortalı çalışanların istatistiklerine göre (Ağustos 2020) 8 milyon 37 bin kişi kendi Genel Sağlık Sigortası primini ödeyemeyecek kadar yoksuldur. Bu verinin ifade ettiği anlam; bu kişilerin asgari ücretin üçte biri kadar bile gelirinin olmadığı ve adlarına kayıtlı herhangi bir taşınmazın bulunmadığıdır.

2015’ten sonra en az 50 bin esnaf kepenk indirdi. TESK Kasım 2020 verilerine göre, Türkiye’de bir milyon 984 bin 257 esnaf bulunuyor. Bölgedeki 23 ilde 303 bin 628 esnaf var ve bu toplam esnaf sayısının yalnızca yüzde 15,3’üne tekabül etmektedir.

Esnaf sayısının nüfusa oranı en düşük il 1,01 ile Şırnak’tır. Sadece bu rakamlar dahi üretim altyapısının yetersiz olduğu bölgede iktisadi etkinliğin ne kadar kısıtlı olduğunu bize göstermektedir. İller arası yaşam endeksi sıralamasında bölge kentleri genellikle son sıralardadır. İlk otuz gelişmiş kent arasında Kürtlerin yoğunlukta yaşadığı herhangi bir kent yoktur.

Kadının görünmeyen emeği

Kadınlara yoksulluk ve güvencesizliğin dayatıldığı belirtilen raporda, “Görünmeyen ve ücretlendirilmeyen ev içi emek, kadınların ekonomik ve sosyal bağımlılığına, eş ya da baba üzerinden sosyal sigortalı olmaya zorlanmasına, kadının statüsünün aileye ve aile üzerinden erkeğe bağlı kalmasına zemin hazırlamaktadır” denildi.

Emeklilik oranlarının da bu ispatladığı belirtilerek veriler şöyle paylaşıldı:

Kadınların sadece yüzde 17’si emekli olurken, bu oran erkeklerde yüzde 81’dir. Oranlar arasındaki uçurum, kadınların kemikleşmiş bir ‘sosyal güvencesizlik’ politikasına maruz bırakıldıklarının ispatıdır.

‘Emeklilerin yüzde 47’si iş arıyor’

Geçinmekte ciddi amanda zorlanan emeklilerin durumuna da değinilen raporda, “2002 yılında emeklilerin yüzde 37’si çalışıyor veya iş arıyorken, bu oran 2020 itibariyle yüzde 47’ye çıkmıştır” denildi.

Emekliler arası gelir dağılımı adaletsizliği ise tüm Avrupa Birliği ülkelerinden daha yüksektir. Emeklilerin ve hak sahiplerinin yüzde 60’ının asgari ücretin altındadır. Emeklilere bin 500 TL aylık vermek hiçbir hükümetin gurur duyabileceği bir hizmet değil, aksine enflasyonun çift hanelerde olduğu, mutfak enflasyonunun yüzde 20’yi aştığı bir ortamda aksine bu durum büyük bir utanç kaynağıdır. HDP, emeklilerin hayat standartlarının artırılması amacıyla en düşük emekli aylığının hemen bin 500 TL’ye yükseltilmesi gerektiğini düşünüyor.

Neler yapılmalı?

“Yoksulluk hayatın doğal bir aşaması değildir, bilakis çeşitli rasyonel gerekçelere dayalı ortaya çıkmaktadır” ifadelerine yer verilen raporda devamla şunlar aktarıldı:

Bu kapsamda AKP iktidarının; kötü yönetimi, yolsuzlukla, gelir dağılımındaki adaletsizliği arttıran uygulamaları, işverene yapılan teşvikler, vergi adaletsizliğinin derinleştirmesi, gibi sebepler yoksulluğun başlıca nedenleridir.

Yoksulluk kader değildir. Yoksulluk toplumun yüzde 99’u için doğal bir yasa veya bir mecburiyet değildir. Yoksulluk kötü yönetimlerin neticesinde oluşur ve artar. Yoksulluk kapitalist eşitsiz ilişkiler kapsamında derinleşerek sürer. Yoksulluktan kurtulmak mümkündür. Yoksulluğu, hayatlarımızdan çıkarmak mümkündür.

Raporda yoksulluğun kaldırılması için ise şu önerilere yer verildi: