Published on Nisan 7th, 2022

Hayvanlar katalogdan satılacak: “Bu işkence tümüyle bitmeli”

Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmeliğe göre, hayvanların satışlarına artık katalogdan devam edilecek. Türkiye Hayvanları Koruma Vakfı Başkanı Erman Paçalı, “Bu işkence tümüyle bitmeli. Katalogdan satış insanlık ayıbından başka bir şey değildir” diyor.

Resmi Gazete’de yayımlanan “Ev ve Süs Hayvanlarının Üretim, Satış, Barınma ve Eğitim Yerleri Hakkında Yönetmelik”le birlikte hayvanların satışlarına artık katalogdan devam edilecek.

Hayvanlar bundan böyle sergilenmeyecek ancak satışları sürdürülecek. Evcil hayvan satışları internet üzerinden yapılacak. Hayvanların fotoğrafları ve bilgileri satıcı tarafından internete yüklenecek. Seçilen hayvanlar kişilere teslim edilecek.

Yönetmelikle birlikte satış yerlerindeki kedi ve köpek türlerine ilişkin de geçici maddeler yürürlüğe girmiş oldu, ancak uygulaması 14 Temmuz’dan sonra. Buna göre 14 Temmuz’dan itibaren, ev hayvanı satış yeri çalışma izni olan işyerlerinde kedi ve köpek türleri bulundurulamayacak. Hayvan satışı yapan satış yerlerinin belirli türleri kayıt altına alması da zorunlu tutulacak.

Öte yandan hayvanlar için bir eziyet ortamına dönüşen pet shoplardan katalog sistemine geçilmesi yani aslında hayvanların bir nevi “katalog ürünü” haline getirilmesi hayvanların satışına ve üretimine engel olan bir değişiklik değil. Dolayısıyla hayvan hakları savunucuları yönetmeliğe tepkili…

“Mobilya seçer gibi seçim yaptıracaklar”

bianet’e konuşan Türkiye Hayvanları Koruma Vakfı Başkanı Erman Paçalı, “Onların da birer kalbi, duyguları var. Bu işkence tümüyle bitmeli” diyor ve şöyle devam ediyor:

“Yasa yapım sürecinde ısrarla üretim dursun, satış dursun dedik. Pet shoplarda satış yasaklanıyor dediler ama arkasına başka bir hile gizlediler. Üretici üretime devam edecek, satış ise internetten, pet shoplardan katalog ile devam edecek. Yani eskiden pet shop vitrininde gördüğünüz hayvanları artık katalogdan seçeceksiniz, ısmarlama üretilecek ya da getirtilecek. E hani mal değildi, candı. Mal değilse nasıl mobilya seçer gibi katalogdan köpek sattırtacaksınız?

“İnsanlık ayıbı”

“Üretim yerlerinin hali içler acısı. Pet shoptaki vitrini dahi denetlemeyi beceremediler yıllarca. Oluşan tepkiler nedeniyle istismarı görünmez kılacak bir formül buldular. Ne üretim duruyor ne satış. Üstelik artık denetimi daha da imkansız.

“‘Evcil hayvanı üreyen bir birey bakamıyorsa pet shopa bırakabilir’ diyor. Misal bir denetimde karşılaşmıştık. Adamın satışını yaptığı hayvanların üretim yeri neresi, faturası nerede diyorsun, bir çıkarıyor belgeleri ‘amcasının oğlunun evde üreyen kedisi, teyzesinin kızının evde üreyen köpeği’ diye uzuyor da uzuyor liste. Ortada basbayağı kaçak üretim var ama kılıfına uydurulup hatta üste vergi usulsüzlüğü bile yapılıyor.

“Vergi yönü bizim meselemiz değil ama hayvanların mal gibi üretilip satılmasına son verilmesi gerekiyor. Onların da birer kalbi, duyguları var. Bu işkence tümüyle bitmeli. Katalogdan satış insanlık ayıbından başka bir şey değildir.”

Yönetmelikte başka ne var?

Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından esasları belirlenen yönetmeliğin ismi de “Ev Hayvanlarının Üretim, Satış, Barınma ve Eğitim Yerleri Hakkında Yönetmelik” olarak değiştirildi. Böylece “süs hayvanı” ibaresi yürürlükten kaldırıldı.

Öte yandan aynı Yönetmeliğin 19’uncu maddesinde yapılan değişiklikler gereğince çalışma izni almış hayvan üretim, satış, barınma ve eğitim yerlerinde, il müdürlüğünün izni olmadan vaziyet planlarında herhangi bir değişiklik veya ilave yapılamayacağı yönünde karar alındı. Bu da iznin ardından hayvanların yaşam koşullarında herhangi bir değişiklik yapılmasını engelleyebilirken aynı şekilde böyle bir değişiklik yapılması durumunda satış yerlerinin ceza ödemesi yapmalarını gerektirecek.

Söz konusu izinlerin Aralık 2022’ye kadar bakanlık tarafından yenileneceğinin belirtildiği yönetmelikte satış yerlerinin 5199 sayılı Kanuna göre yerel yönetimler tarafından düzenlenen eğitim sertifikasının aslı veya il müdürlüğünce onaylı fotokopisine sahip olması gerektiği de bildirildi.

Kanun değişikliği yapılmıştı

Temmuz 2021’de Hayvanları Koruma Kanunu’nda yapılan değişikliğin kabul edilmesiyle Türkiye‘de pet shoplarda sergilenerek hayvan satışı yapılması yasaklanmıştı.

Hayvan kataloğuyla ilgili AKP Grup Başkanvekili Mahir Ünal, Temmuz 2021’de TBMM Hayvan Haklarını Araştırma Komisyonu’nda hazırlanan rapora da atıfta bulunarak şunları söylemişti:

“Petshoplarda kedi ve köpek satışının önüne geçilmekte, bu yerlerden Bakanlığın denetimindeki üretim çiftliklerinde üretilen hayvanların satışı katalog üzerinden yapılacaktır. Bu hususla hem hayvan sağlığı ve refahı dikkate alınmakta hem de bir anlık hevesle alınan hayvanlarımızın daha sonra terk edilmelerinin önüne geçilmesi düşünülmektedir.”

(Bianet)