Bireyin en önemli keşfi, cehaletini keşfetmesidir | Nihat Veli Yüce

Birey açısından en önemli keşif, bireyin kendi cehaletini keşfetmesidir. Cehaletini keşfeden birey, soru sormaya başlar, soru soran bireyin itaat duyguları zayıflar ve hayır deme cüreti göstermeye başlar. Bireyin gelişim serüveninde cehaletini keşfetmesi aydınlanmaya başladığı ve kişisel gelişimi önündeki en büyük engelin prangalarını kırdığı anlamına gelir. Toplumun hapsedildiği açık cezaevinin prangalarını kırmak, bireyin kendi prangalarını kırmasından ve toplumsal aydınlanmanın fitilini tutuşturmaya katkılar sunabilmesinden geçer. Tıp dünyasından, bilim dünyasının farklı alanlarına uzanan yelpazede yüzde 99.9 kesinlik vurgulanır, yüzde 0.1 lik yanılgı payına açık kapı bırakılır. Bu temelde, biliyorum diyerek kesinlik belirtmekte cehalettendir, bunun yerine bilebildiğim kadarı ile diyebilmek bilime hürmet ve yanılgılı düşüncelerimizi düzeltmeye açık kapı aralamak demektir.

Günümüz dünyasında bireyin, ekonomik, siyasi, askeri, kültürel, sosyolojik, antropolojik , psikolojik ve pozitif bilimlerin bütün alanlarına dair, kapsamlı, derinlikli, nitelikli bilgi sahibi olabilmesi nerede ise imkansızdır. Bu alanlara dair bir veya bir kaç alan dışında bilgimiz yüzeysel kalır, derinlikli olmaz. Her alanın başlı başına özel öğrenim aşamaları, dolaylı ve direk bilgileri zihnimizde olgunlaştıracak uzun yılları gerektirdiği düşünülürse, bu alanların özel uzmanlık gerektiren alanlar olduğu gerçeği, herşeyi derinlikli bilmemizin ortalama insan ömründen çok daha uzun süreleri kapsadığını görürüz. Beyin ameliyatı konusunda yüzeysel bilginiz olabilir, fakat bu başarılı bir beyin ameliyatı gerçekleştirebileceğiniz anlamına gelmez. Ekonomi konusunda yüzeysel bilginiz olabilir, fakat bu başarılı bir ekonomist olduğunuz anlamına gelmez. Fizik konusunda yüzeysel bilginiz olabilir, fakat nükleer füzyonda çekirdek tepkimesi sonucu bu tepkimenin ne kadar büyük miktarda enerji açığa çıkaracağını bilemezsiniz. Tarla sürme konusunda yüzeysel bilginiz olabilir, fakat bu sizi başarılı tarım mühendisi yapmaz. Bütün bu ve buna benzer alanlar başlı başına uzun yıllar kapsamlı öğrenme ve pratik tecrübe edinme sonucu elde edilir. Uzmanlaşma ve uzman kadroların rolü bu nedenle tayin edici önemdedir. Aksi halde cehaletle menkul narsist kişiliğin esiri olur, herşeyi bildiğinizi düşünürsünüz, oysa bir halt bilmediğinizi arabayı duvara tosladığınızda anlarsınız, ki bunun içinde genelde çok geç olmuş demektir. Fizik, kimya, matematik alanlarında yüzeysel bilgisi dahi olup olmadığı tartışmalı birini sırf imam hatipli olduğu için uzay bilimleri alanında bölüm başkanı yaparsanız, o anda arabayı duvara toslamışsınız demektir.

Cumhuriyet tarihi boyunca, çerçevelenip cehalet duvarına asılması gereken bireyler şaşalı alkışlar arasında ülkeyi, her şeyi biliyorum, en doğrusunu biliyorum, tek doğru benim, ben, yine ben, tekrar ben, ben ve ben paranoyaklığında, nobran, ukala, narsist ve tepeden tırnağa cehaletin daniskası, promptersiz iki kelime edemeyen bireylerin büyük bir aymazlıkla her şeye muktedir oldukları naraları ata ata koca bir ülkeyi getirdikleri yer tükeniş ve iflaz olmuştur.

Adam, kutsal adam, Adam ekonomist, adam din alimi, adam ziraat mühendisi, adam maden mühendisi, adam çevre mühendisi, adam mimar, adam askeri uzman, adam antropolog, adam sosyolog, adam psikolog, adam tarih uzmanı, adam arkeolog, adam şehir planlamacısı, adam hukukçu, adam sanayici, adam jinekolog, adam tıp uzmanı, herşey ve her şeyin en iyisini, en doğrusunu biliyor. O ne diyorsa doğrudur, o ne yapıyorsa haklıdır. Bunu batıda birileri söylese deli diye akıl hastanesine kapatırlar bizde ise parti başkanı, belediye başkanı, başbakan ve en nihayetinde cumhurbaşkanı yapıyorlar. Adamın kendisi yalan, diploması yalan, hayatı yalan, ağzını açtığında yalan, kapadığında yalan ve ne yazık ki cumhurbaşkanı. Zira cehaletin şah damarı üzerinden servetine kan pompalamanın yolunu bulmuş. Uzmanlık alanı tefecilik, tüccarlık, yalan ve talan. Bunun dışında bir uzmanlığı yok. Fakat herşeye o karar veriyor, onsuz yaprak kımıldamıyor. Lider kültünün doğu toplumlarında yaygın olmasının sebebi çok ciddi ve köklü cehalet damarının olmasındandır. Soru sorma, sorgulama, bilimsel şüphenin olmamasındandır. İtaat kültürü, sorgulama kültürünü engelkemekte ve bireyin kişisel gelişimini felce uğratmaktadır. İtaat kültütü, hayır deme kültürüne, acaba diyebilme kültürüne, bilimsel şüphe kültürüne yerini bırakmadıkça, siyaset sahnesi şarlatanları öne iter. Batı toplumlarında lider kültünün adım adım gelişiyor olmasının sebebide toplumun aydınlanma kültüründen uzaklaşması, a polikleşmesi, cehaletin merdivenlerini tırmanmasından kaynaklıdır. Cehalet lider kültü ile iç içe ilerler. Kul kültürünü öne iter. Bu nedenle bireyin en önemli bilimsel keşfi cehaletini keşfetmesidir. Bu bireyin iç dünyasına yapacağı doğru yolculuğun ve aydınlanmasının anahtarıdır. Toplumsal aydınlanma bununla gelişir.

Veli Nihat Yüce – 29.07.2022