“50’den fazla ülke mayınlarla kirlenmiş durumda”

Mayın Farkındalık Günü vesilesiyle açıklama yapan BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, dünyada hâlâ stoklarda milyonlarca mayın olduğunu aktardı.

Ukrayna’nın Rus savaş gemilerini durdurmak için Karadeniz kıyılarına döşediği mayınlar son günlerin en çok konuşulan konusu olsa da, Türkiye’de pek çok sivilin hayatını kaybetmesi nedeniyle aslında hep gündemde bir konu.

Yusuf Ata, Caner Sak, Nupelda- Ayaz Güloğlu kardeşler, Ceylan Önkol, mayın patlaması sonucu hayatını kaybeden çocuklardan sadece birkaçı.

“Mayınla mücadele insanlığa yapılan yatırım”

Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres 4 Nisan Dünya Mayın Farkındalık Günü vesilesiyle yayımladığı mesajında “Mayınlarla mücadele insanlığa yapılan bir yatırımdır” dedi.

Guterres, otuz yıl önce, sivil toplum aktivistlerinin, Kara Mayınlarının Yasaklanması için Uluslararası Kampanyayı başlatmak için bir araya geldiğini hatırlattı.

O tarihten günümüze kadar “55 milyondan fazla mayın imha edildi, dünya çapında 30’dan fazla ülke mayınlardan arınmış ilan edildi ve kayıplar önemli ölçüde azaldı” dedi.

“Savaştan sonra da hayatları tehdit edecek”

Ancak dünyada hâlâ stoklarda milyonlarca mayın olduğunu ve 50’den fazla ülkenin bu silahlarla kirlenmiş durumda bulunduğunu ifade eden Guterres, “Mayınlar, patlayıcı savaş kalıntıları ve el yapımı patlayıcılar her yıl çoğu çocuk binlerce insanı öldürmeye veya yaralamaya devam ediyor. Suriye, Somali ve Afganistan’dan Myanmar, Kamboçya ve diğer bir çok bölgede patlayıcı mühimmatın gölgesinde yaşayan insanları korumak için daha fazlasını yapmalıyız” dedi.

Ukrayna’da, bir aylık savaşın mirasının patlamamış mühimmat, kara mayınları ve misket bombaları olacağı ve silahların susmasından çok sonra dahi hayatları tehdit etemeye devam edecekleri uyarısında bulunan Guterres, “Söz konusu patlayıcılar halihazırda, acil insani yardım dağıtımını kısıtlıyor ve insanların güvenli bir yere kaçmasını engelliyor” dedi.

Guterres, “Tüm devletleri gecikmeksizin Sözleşmeye katılmaya çağırıyorum. Özellikle Güvenlik Konseyi’nin daimi üyelerinin özel bir sorumluluğu var” diyerek mesajına son verdi.

2020’de mayınlar nedeniyle yaklaşık 2 bin 500 kişi öldü

Anadolu Ajansı’nın aktardığına göre 2020’de mayınlar nedeniyle dünya genelinde yaklaşık 2 bin 500 kişi öldü, 4 bin 561 kişi yaralandı.
İnsanlara karşı kullanılan kara mayınları ve el yapımı mayınlar; yol, patika, tarla, orman, çöl, ülke sınırları, ev, okul içi ve çevreleri ile insanların günlük yaşamlarını sürdürdüğü yerlerde bulunabiliyor.

Mayınların yol açtığı en çok ölüm veya yaralanmalar ise Afganistan, Burkina Faso, Kolombiya, Irak, Mali, Nijerya, Ukrayna ve Yemen’de görüldü.

1 Mart 1999’da yürürlüğe giren Ottawa Anlaşması veya kısaca “Mayın Yasağı Sözleşmesi” adıyla da bilinen “Anti-Personel Mayınların Kullanımının, Depolanmasının, Üretiminin ve Devredilmesinin Yasaklanması ve Bunların İmhası ile İlgili Sözleşme”; mayınların üretimini, kullanımını, depolanmasını ve devredilmesini yasaklıyor.

Deniz mayınları

Ukrayna savaşının başlamasının ardından Karadeniz’de görülen ve gündeme gelen deniz mayınları, modern deniz savaşlarında tercih edilen bir silah olmaya devam ediyor. İsviçre merkezli bir sivil toplum kuruluşu olan Geneva Call’a göre, deniz mayınlarının kökenlerinin Çin kıyılarında faaliyet gösteren korsanları hedef almak için ilk prototip mayının oluşturulduğu 16. yüzyıla kadar uzandığı biliniyor.

Deniz mayınları, tarihte Vietnam Savaşı’ndan İran-Irak savaşına, Amerikan iç savaşından Sri Lanka iç savaşına birçok savaş ve çatışmada kullanılırken; sivillerin yaşamı için risk oluşturmayı sürdürüyor.

(Bianet)